Περιποίηση και φροντίδα των θηλών κατά τον θηλασμό

Ο μητρικός θηλασμός έχει πολλά οφέλη για την υγεία τόσο για την μητέρα όσο και για το βρέφος. Το μητρικό γάλα περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ένα βρέφος κατά τους πρώτους μήνες ζωής. Η διαδικασία του θηλασμού θα πρέπει να είναι μια ευχάριστη εμπειρία και για την μητέρα και για το βρέφος.

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι θηλάζουσες μητέρες, τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό, είναι οι ερεθισμένες και τραυματισμένες θηλές. Κατά την διάρκεια της κύησης, οι θηλές διογκώνονται και γίνονται πιο ευαίσθητες (ειδικότερα στις πρωτοτόκες γυναίκες). Τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό, η διαδικασία του θηλασμού μπορεί να διαρκέσει πολύ ώρα, μερικές φορές μέχρι και μία ώρα, ενώ το νεογέννητο μπορεί να θηλάζει έως και 12 φορές την ημέρα και αυτό μέχρι να γίνει η ρύθμιση της παραγωγής του γάλακτος. Η πίεση που ασκείται από το μωρό στη θηλή, το σάλιο του (υγρασία) και η λάθος στάση κατά την διάρκεια του θηλασμού, με αποτέλεσμα τη λάθος σύλληψη της θηλής από το νεογνό, μπορεί να οδηγήσουν στον τραυματισμό των θηλών. Η άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων είναι απαραίτητη για την πρόληψη περαιτέρω και σοβαρότερων ζημιών.

Εφόσον οι θηλές σας είναι αρκετά ευαίσθητες, τραυματισμένες ή η διαδικασία του θηλασμού είναι εξαιρετικά επώδυνη, επικοινωνήστε με έναν επαγγελματία υγείας το συντομότερο δυνατό. Ωστόσο, η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία.

Σωστή σύλληψη του μαστού από το νεογνό (latch on)

Το κλειδί για έναν επιτυχημένο θηλασμό είναι η σωστή τοποθέτηση του νεογέννητου στον μαστό. Το μωρό θα πρέπει να συλλάβει στο στόμα του όχι μόνο τη θηλή, αλλά και ένα τμήμα της θηλαίας άλω (υποστρόγγυλη περιοχή γύρω από το μαστό). Όταν το νεογνό θηλάζει σωστά, η μύτη, τα μάγουλα και το πηγούνι του αγγίζουν το μαστό. Αν ο θηλασμός είναι επώδυνος, το μωρό θα πρέπει να απομακρυνθεί από το μαστό και να γίνει νέα προσπάθεια τοποθέτησής του σε αυτόν. Επιπλέον, για να προληφθεί ο τραυματισμός της θηλής κατά την απομάκρυνση του νεογνού από το μαστό, η μητέρα μπορεί να διακόψει το θηλασμό εισάγοντας το μικρό δάχτυλό της στο πλάγιο τοίχωμα του στόματος του νεογνού, έτσι η απομάκρυνση να γίνεται πιο φυσική.

Αν δεν είστε σίγουρες, τις πρώτες μέρες, πως το μωρό θηλάζει σωστά, επικοινωνήστε με μια μαία, η οποία θα σας προτείνει εναλλακτικές θέσεις και στάσεις θηλασμού και θα σας βοηθήσει να θηλάσετε το μωρό σας, όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα.

Φροντίδα και Περιποίηση θηλών

• Την περίοδο της κύησης, πολύ μικρές προεξοχές γύρω από την θηλαία άλω («φυμάτια του Montgomery») διογκώνονται και εκκρίνουν μία ελαιώδη ουσία, η οποία ενυδατώνει και προστατεύει τις θηλές σας. Για τον λόγο αυτό, καλό θα ήταν να αποφεύγονται τα αφρόλουτρα και το σαπούνι, καθώς και το τρίψιμο της περιοχής της θηλής, διότι μπορούν να αφαιρέσουν αυτό το φυσικό λάδι, προκαλώντας ξηρότητα και ερεθισμό. Κάθε φορά που περιποιείστε το μαστό σας, φροντίστε προηγουμένως να έχετε πλύνει τα χέρια σας.
• Δεν είναι απαραίτητο να ξεπλένετε τις θηλές σας, πριν και μετά, από κάθε θηλασμό, καθώς έρευνες έχουν δείξει πως τα βακτήρια στο δέρμα της θηλής της μητέρας βοηθούν στην ανάπτυξη του εντερικού μικροβιώματος των νεογνών και ότι το σάλιο του μωρού περιέχει αντιμικροβιακούς παράγοντες που βοηθούν στην επούλωση ενός τραυματισμού στο δέρμα της θηλής.
• Προσπαθήστε, πριν και μετά, από κάθε θηλασμό να βγάλετε (με καθαρά χέρια) μια μικρή ποσότητα μητρικού γάλακτος από τον μαστό και να κάνετε επάλειψη στις θηλές σας. Το μητρικό γάλα έχει αντισηπτικές και επουλωτικές ιδιότητες.
• Διατηρήστε τις θηλές καθαρές και αφήστε τις εκτεθειμένες στον αέρα για όσο το δυνατόν περισσότερο, ειδικά τις πρώτες μέρες μετά τον τοκετό, καθώς ο συχνός αερισμός των θηλών θα βοηθήσει στη γρήγορη επούλωση σε περίπτωση που υπάρχει τραυματισμός.
• Αποφύγετε να αυξήσετε τα διαστήματα μεταξύ των θηλασμών για να «ξεκουραστούν» οι θηλές σας. Αυτό μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή του γάλακτος. Θυμηθείτε ότι η συχνή σίτιση δημιουργεί και διατηρεί την παραγωγή σας, η οποία βασίζεται στο νόμο της προσφοράς και της ζήτησης.
• Επιπλέον, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποια κρέμα για τις θηλές που να περιέχει συστατικά φυσικής προέλευσης (π.χ. ελαιόλαδο βιολογικής καλλιέργειας), να είναι απόλυτα συμβατή με τον θηλασμό, να προστατεύει και να ενυδατώνει το δέρμα, καθώς και να καταπραΰνει από το αίσθημα δυσφορίας. Τέλος, προτιμήστε ένα στηθόδεσμο μαλακό, βαμβακερό που να στεγνώνει γρήγορα.

Πότε να ζητήσω βοήθεια;

• Αν κατά τη διάρκεια του θηλασμού υπάρχει έντονος πόνος, πιθανόν υπάρχει κάποιος τραυματισμός στη θηλή σας.
• Εάν, ο πόνος στη θηλή επιμένει ή παρατηρήσετε ασυνήθιστα συμπτώματα, όπως λευκές κηλίδες, θολότητα στις θηλές, πυώδης κίτρινες εκκρίσεις ή πυρετό, αναζητήστε βοήθεια από έμπειρη μαία, που θα κάνει τη σωστή διάγνωση και θα επιλύσει το πρόβλημα ή θα σας παραπέμψει σε ιατρό στην περίπτωση που χρειαστείτε φαρμακευτική αγωγή.

Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί μία φυσική πράξη που συμβάλει θετικά στη σωματική και ψυχοσυναισθηματική υγεία της μητέρας και του βρέφους. Αυτή η διαδικασία θα πρέπει να προσφέρει ευχαρίστηση τόσο στη μητέρα όσο και στο νεογνό. Όταν υπάρχουν προβλήματα θα πρέπει να ανιχνεύονται άμεσα και να αντιμετωπίζονται εγκαίρως. Οι μαίες της Φαιναρέτης συμπαραστέκονται σε κάθε γυναίκα που αντιμετωπίζει προβλήματα με τον θηλασμό, παρέχοντάς της εξειδικευμένη συμβουλευτική, με σεβασμό κάθε φορά στις ανάγκες και τις επιθυμίες της γυναίκας.

Ελένη Τσολαρίδου, MSc

Μαία

Κέντρο Ημέρας –Φαιναρέτη